محمدعلی خالق‌نژاد/ تبیین و جهاد دو کلمه کلیدی هستند که بازتعریفی از هر دو برای شرح و بسط مبحث ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد.

ابتدا تعریفی از تبیین ارائه می‌گردد:

تبیین یعنی چه؟ یعنی بیان حقیقت و از بین بردن غبار جهالت از اذهان. ذهن انسان ممکن است دچار ابهام شود و مورد تحریف قرار گیرد و دشمن یا هر فرد دیگری آن را از مسیر عقلانی خودش منحرف کند. به عبارتی روشن تر تبیین به معنای بی تفاوت نبودن انسان نسبت به ذهنی است که به کمک نیاز دارد و باید تعليم ببیند. مقام معظم رهبری در موارد متعددی اساس روش اسلامی را تببین داشته اند چنانکه یکی از موارد امر به معروف و نهی از منکر نیز همین مسئله است. اگرچه رهبر معظم انقلاب قشر نخبگان، طلاب و دانشجویان را به تبیین فرا خوانده بودند امّا اکنون مخاطب عام را به این امر دعوت کرده و از همگان خواسته اند در حوزه خود تأثیرگذار بوده و نسبت به شرایط کنونی جامعه و جهان پیرامونی بی تفاوت نباشند، بنابراین "تبیین" بخشی از جهاد تبیین و رسالت روشنگري است.

و سپس تعریفی از جهاد:

جهاد یعنی چه؟ جهاد یعنی مقابله با دشمن. باید توجّه داشت که هر کاری از نظر اسلامی جهاد نیست. مهمترین عنصر جهاد به معنای روایی و قرآنی تقابل با دشمن است، یعنی هر کاری که در تقابل با دشمن و فی سبیل الله باشد، جهاد است.

هر تلاشی هم جهاد نیست. مقام معظم رهبری فرمودند: "خیلی ها تلاش می کنند، تلاش‌های علمی زیادی می کنند تلاش‌های اقتصادی می کنند که خوب و به جاست امّا جهاد نیست. جهاد یعنی تلاشی که هدف گیری در مقابل دشمن در آن وجود داشته باشد، این جهاد است. در اصطلاح اسلامی و منطق اسلامی جهاد کاری است که در مقابل دشمن انجام می گیرد. شما اگر کار اقتصادی بکنید برای مقابله با دشمن می شود جهاد؛ کارعلمی و تحقیقی بکنید برای مقابله با دشمن می شود جهاد؛ حرف بزنید؛ تبیین کنید برای خنثی کردن وسوسه دشمن می شود جهاد. اینها همه جهاد است. پس مهمّ این است که ما عرصه‌ ‌جهاد را تشخيص بدهیم که در هر زمانی در چه عرصه ای باید جهاد کرد این خیلی مهم است. (بیانات در دیدار با مدّاحان اهل بیت علیهم السّلام 1400.11.03)

با مدّ نظر قرار دادن مطالب فوق اینگونه استنباط َمی گردد از نظر مقام معظم رهبری جهاد تبیین مهمترین عرصه جهاد است زیرا مشاهده می کنیم که اکنون دشمن با تمام قوا با هزاران دستگاه رسانه ای و خبر پراکنی دست به جنگ روانی زده تا باوارونه جلوه دادن حقایق، واقعیّت ها، رابطه دوستانه و مومنانه مؤمنین را قطع نماید لذا از این رو لازم و ضروری است با تبیین و روشنگری واقعیّت ها و حقیقت ها را برای همگان به روشنی بیان کرد.

همچنین جهاد تبیین در فرمایشات مقام معظم رهبری دارای اصول و الزاماتی است که ضروری است آن اصول را شناسایی و در عمل بکار گیری نمود. ناگفته نماند امری بدیهی است که به طور قطع و یقین تبیین و روشنگری به ضرر برخی افراد، گروه‌ها و

و... خواهد بود و در مقابل آنها نیز بیکار ننشسته و با نهایت تلاش خود می کوشند با آن مقابله کنند از این رو باید ایمان، تقوا و توکّل را در وجود خود تقویت کرد. زیرا ایمان و تقوا و توکّل بر خدا جزء اصول اساسی‌ و لایَنفکّ تبیین و روشنگری است.

ذکر این نکته ضروری است هر فرد در مسیر جهاد تبیین و روشنگری باید مراقب باشد که گرفتار خرافات و شایعات نشود تا در مخاطب ایجاد ناامیدی نکند .

پس بنابراین تحقيق در باره مسائل یکی از اصول اولیّه و اساسی رسالت تبیین است زیرا بنا بر دستورات اسلامی نباید از آنچه بدان علم نداریم پیروی کنیم. «وَلا تَقفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلمُ》(سوره اسرا آیه ۳۶)

در ادامه از ذکر این نکته نباید غفلت نمود زیرا جهاد تببین مستلزم  موضوعاتی است که رهبر معظم انقلاب مواردی را در این خصوص معرفی کرده اند که از مهمترین آنها تبیین در معارف دینی است که در ذیل بدانها اشارتی می رود :

"اصول اساسی‌ انقلاب اسلامی- اندیشه مقاومت-دستاوردهای انقلاب- باور وامید به آینده انقلاب- مسائل مهم انقلاب مانند مسئله مذاکره با آمریکا آیا می توان به آمریکا اعتماد کرد؟- بیان واقعیّت ها اگر ما واقعیّت‌ها رانگوییم دشمن آنها را آنگونه که خودش می خواهد بیان خواهد کرد."

با امعان نظر درموارد پیش گفته جهاد تبیین که  کراراً از سوی رهبری معظم  اعلام و مورد تاکید جدّی معظم له قرار گرفته است به معنی تلاش برای مقابله با دشمن و تحوّل انقلابی و عملیاتی به سوی کشف و بیان حقایق در برابر ابهام آفرینی و پرده افکنی دشمنان بر روی حقایق هم از حیث کمیّت و هم از حیث کیفیّت است.

امروزه با توجّه به گسترش امکانات فضای مجازی و تبعات مثبت و منفی آن، باید از ظرفیت های این فضا در جهت جهاد تبیین به منظور مقابله با توطئه دشمن بهره برد.

جهاد تبیین در فضای مجازی یک جریان جهادی و انقلابی اصیل برای ابهام زدایی از شبهات، اخبار جعلی و تحریف در سطح جامعه است. دشمن در فضای مجازی از انواع ترفندها و فناوری ها برای مهندسی ذهن؛ گمراهی و تحریف واقعیّت استفاده می کند و لذا آمادگی در عرصه جنگ نرم در فضای مجازی برای مقابله با آن حائز اهمیّت بسیار است.  در این راستا بنا بر توصیه های مقام معظم رهبری، فضای مجازی باید به نفع ارزش های ملّت مدیریت شده و نسبت به آرایش جنگی تصمیم گیری فعاّل تولید محتوا و شبکه ملّی اطلاعات در جهت مقابله با دشمن در جهت مسیر گام دوم انقلاب اقدام و تلاش گردد. از سوی دیگر، در "جهاد تبیین" باید به "جهاد" و "تبیین" دقّت بشود؛ همانطور که در سطور بالا قید شد معنای "جهاد" بیان شده است که تلاش بی وقفه و زیاد است. در فرهنگ قرآنی جهاد آن تلاشی است که برای کسب رضای الهی باشد. از این رو اگر رضایت خداوند در میان نباشد، این تلاش و کوشش، جهاد نخواهد بود. پس جهاد، تلاش بی وقفه و بسیار زیاد در راه خدا است. در فرهنگ قرآنی جهاد را  اکثراً در معنای مقاتله با دشمن مطرح کرده اند؛ در کلمات اهل بیت علیهم السّلام به "جهاد اصغر" تعبیر شده است که اگر چه در نگاه انسان، زحمت زیادی داشته باشد امّا با این حال، تلفات و سختی های آن در جلوی چشم انسان است. "جهاد اکبر"، جهاد با نفس است؛ یعنی انسان با خواهش های نفسانی خودش که اعم است از شهوات و غضب ها و عصبانیت هایی که در انسان نهادینه شده است، مبارزه کند؛ البته اینها برای بقاء نفس انسان، لازم هستند؛ امّا باید به درجه ای برسد که به کنترل برسد و واقعاً تشخیص آن و مهار کردن آن بسیار سخت است. اوّلین تبیین کننده خداوند سبحان است. قرآن را می توان حقیقتاً کتاب امیدآفرینی و امیدزایی نامید. کتابی مشحون از آیات امیدبخش، مملو از فرازهای امیدآفرین و سرشار از نکات یاس زدا که همه خواصّ و مردم را به افق های روشن، خروج از ظلمات به سوی نور و آینده درخشان نوید، امید و بشارت می دهد. اگر کسی با قرآن کریم مانوس باشد از انسداد، بن بست، انجماد، انقباض و رها شده  و به انبساط و انشراح و می رسد.

انتهای پیام/