لعیا نورانی زنوز

در شرایطی که هزینه‌های درمان هر روز افزایش می‌یابد و امکان استفاده از خدمات پزشکی برای بسیاری از اقشار زحمتکش دشوارتر می‌شود، آذربایجان غربی با بحرانی روبه‌روست که فعالان کارگری آن را «بی‌سابقه» توصیف می‌کنند.

کمبود مراکز ملکی تأمین اجتماعی، ازدحام شدید در بیمارستان‌ها، اجرا نشدن قانون الزام و بلاتکلیفی بیمه تکمیلی بازنشستگان، موجب شده کارگران و بازنشستگان این استان عملاً دسترسی عادلانه به خدمات پایه درمانی نداشته باشند.

قانونی روی کاغذ

آذربایجان غربی از جمله مناطقی از کشورمان است که کارگران آن با مشکلات درمانی مواجهند. علی‌اصغر اصغری، کارگر ساختمانی در این باره می‌گوید: هربار که مجبور می‌شوم به بیمارستان یا درمانگاه مراجعه کنم، اضطراب ناشی از پرداخت هزینه‌ها، تمام وجودم را می‌گیرد و با اینکه حق بیمه درمان را از حقوقم کم می‌کنند، وقتی نوبت به خدمات پزشکی می‌رسد، باید دوباره پول بپردازم که در چنین شرایطی احساس می‌کنم قانون بیمه تأمین اجتماعی فقط روی کاغذ وجود دارد و ما برای دریافت خدمات درمانی، هر بار از جیب خود هزینه می‌کنیم.

احمدرضا محمدی، کارگر بازنشسته هم تاکید می‌کند: بازنشسته که می‌شویم، مشکلات درمان ما بیشتر از قبل می‌شود. ما که سال‌ها حق بیمه پرداخته‌ایم، انتظار داریم حداقل خدمات پایه درمان برایمان رایگان باشد، اما امروز مجبوریم  برای آن هزینه کنیم که این فشار مالی، واقعاً طاقت‌فرساست.

۴ بحران جدی پیش روی کارگران و بازنشستگان

مشاور کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار آذربایجان غربی با بیان اینکه کارگران امروز با چهار بحران جدی معیشت، درمان، مسکن و امنیت شغلی روبه‌رو هستند، می‌گوید: این چهار شاخص ستون‌های اصلی زندگی کارگران هستند و تقریباً تمام کارگران کشور در هر چهار حوزه با مشکلات جدی مواجه‌اند.

علی صحرانورد می‌افزاید: در حوزه درمان که پس از معیشت دومین اولویت جامعه کارگری است، با وجود ارائه خدمات مناسب در برخی بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های تأمین اجتماعی، بخش قابل توجهی از کارگران همچنان از خدمات کافی برخوردار نمی‌شوند. تأمین اجتماعی بیش از ۲۴۰۰ مرکز درمانی مستقیم و غیرمستقیم دارد، اما این ظرفیت در عمل پاسخگوی نیاز کارگران نیست.

وی وضعیت آذربایجان غربی را نمونه‌ای از کمبود امکانات عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد: در این استان ۴۳۰ هزار بیمه‌شده اصلی به همراه افراد تبعی جمعیتی حدود یک‌میلیون و ۳۵۰ هزار نفر را تشکیل می‌دهند، اما کل استان تنها یک بیمارستان ملکی در ارومیه (امام رضا) و یک بیمارستان ۶۰ تختخوابی در خوی دارد. ۱۲ درمانگاه هم در شهرهای ارومیه، ماکو، مهاباد، سلماس، میاندوآب، پیرانشهر و سردشت فعال هستند، اما شهرستان‌هایی مانند شاهین‌دژ با وجود بیش از ۲۰ هزار بیمه‌شده هنوز درمانگاه تأمین اجتماعی ندارند. طبق قانون، سازمان موظف است در این مناطق درمانگاه تأسیس کند اما این تکلیف اجرا نمی‌شود.

عضو هیأت مدیره کانون بازنشستگان استان با تأکید بر اینکه فقط ۳۳ درصد کارگران و بازنشستگان می‌توانند از خدمات درمانی مستقیم سازمان استفاده کنند، تصریح می‌کند: ۶۷ درصد دیگر ناچارند به بیمارستان‌های دولتی یا خصوصی مراجعه کنند و عملاً از جیب هزینه می‌پردازند. این در حالی است که کارگر پیش از دریافت حقوق، ۳۰ درصد حق بیمه خود را پرداخت می‌کند که بخش مهمی از آن برای درمان است. یعنی کارگر هزینه درمان را قبلاً پرداخت کرده، اما برای دریافت خدمات باید دوباره پول بدهد.

وی یادآور می‌شود: قانون الزام به صراحت تأکید می‌کند خدمات درمانی برای بیمه‌شدگان باید بدون پرداخت حتی یک ریال ارائه شود، اما این قانون سال‌هاست اجرا نمی‌شود و هیچ نهاد نظارتی نه مجلس، نه دیوان محاسبات و نه کمیسیون اصل ۹۰ به آن ورود مؤثر ندارد.

این فعال کارگری ادامه می‌دهد: دفترچه درمان تأمین اجتماعی زمانی در دهه ۸۰ و ۹۰ اعتبار بالایی داشت، اما امروز این جایگاه را از دست می‌دهد و مرجع مشخصی برای رسیدگی به مشکلات وجود ندارد. کارگران برای ساده‌ترین خدمات درمانی مجبور به پرداخت هزینه هستند.

صحرانورد درباره وضعیت بیمارستان امام رضا ارومیه اظهار می‌کند: این بیمارستان یکی از بهترین مراکز ملکی کشور است و از نظر کیفیت خدمات، پاکیزگی و رضایت بیماران جزو دو یا سه مرکز برتر در میان ۷۵ بیمارستان ملکی کشور محسوب می‌شود. ماهانه حدود یک هزار و ۳۰۰ تا یک هزار و ۴۰۰ عمل جراحی در آن انجام می‌شود و این مسئله قابل تقدیر است؛ اما این مرکز تنها قادر است حدود ۳۳ درصد نیاز درمانی جامعه کارگری استان را پوشش دهد و ۶۷ درصد همچنان بی‌پاسخ می‌مانند.

وی با تأکید بر اینکه درمان باید بدون پرداخت هزینه و متناسب با شأن کارگران ارائه شود، ادامه می‌دهد: کارگری که حق بیمه درمان را قبل از دریافت حقوق پرداخت می‌کند، نباید برای دریافت هر خدمت درمانی دوباره هزینه بپردازد. امروز کارگران بناچار هزینه درمان را شخصاً پرداخت می‌کنند و این برخلاف قانون و عدالت است. انتظار داریم مسئولان فوراً برای اصلاح این وضعیت اقدام کنند.

صحرانورد با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت بیمه تکمیلی بازنشستگان تأمین اجتماعی اعلام می‌کند: قرارداد بیمه تکمیلی بازنشستگان از اول آذرماه پایان می‌یابد و هنوز قرارداد جدیدی منعقد نشده است. نبود بیمه تکمیلی در شرایط افزایش شدید هزینه‌های درمان، بحران جدی‌ای ایجاد می‌کند.

او اضافه می‌کند: ما سال‌هاست با وابستگی بازنشستگان به بیمه تکمیلی مخالف هستیم، زیرا طبق قانون الزام، تأمین اجتماعی موظف است خدمات پایه درمان را رایگان و کامل ارائه دهد. اما به دلیل نبود نظارت مؤثر و عقب‌نشینی سازمان از وظایف قانونی، کارگران و بازنشستگان به استفاده از بیمه تکمیلی وابسته شده‌اند.

صحرانورد تصریح می‌کند: اکنون فقط ۳۳ درصد بازنشستگان امکان استفاده از خدمات درمانی و بیمارستانی سازمان را دارند، بنابراین ۶۷ درصد مجبورند به مراکز درمانی خارج از مجموعه مراجعه کنند و بدون بیمه تکمیلی زیر فشار مالی شدید قرار می‌گیرند.

 وی خطاب به مسئولان می‌گوید: از وزیر اقتصاد، وزیر کار و مدیران سازمان تأمین اجتماعی انتظار داریم هرچه سریع‌تر این بحران را حل کنند. درمان پس از معیشت، مهم‌ترین دغدغه بازنشستگان است و امیدواریم قرارداد جدید بیمه تکمیلی بدون تأخیر تعیین تکلیف شود

گسترش بحران درمان در استان

رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار آذربایجان غربی نیز با اشاره به تشدید بحران درمان در استان می‌گوید: حوزه درمان در استان با چالش‌های جدی روبه‌روست،  بیمارستان امام رضا امروز با ازدحام بی‌سابقه مراجعه‌کنندگان مواجه هستند.

علی آذربایجانی می‌افزاید: از یک طرف کارگران و بازنشستگان برای کاهش هزینه‌های درمان به مراکز ملکی مراجعه می‌کنند و از طرف دیگر برخی گروه‌ها از جمله بخشی از کارکنان نیروهای مسلح به دلیل مشکلات بیمه‌ای به همین مراکز هجوم می‌آورند. نتیجه آن نوبت‌دهی‌های طولانی، صف‌های گسترده و کندی خدمات است.

وی با انتقاد از وضعیت هزینه‌های درمان خاطرنشان می‌کند: زمانی سخن از زیرمیزی بود، اما امروز همه چیز رومیزی شده است. هزینه عمل جراحی، آزمایش‌ها، تصویربرداری و حتی خدمات ساده درمانی آنقدر افزایش یافته که پزشکان اغلب بیمار را به مراکز خصوصی ارجاع می‌دهند و این مسئله بار مالی سنگینی بر دوش کارگران می‌گذارد.

آذربایجانی ادامه می‌دهد: قیمت دارو به‌شدت بالا می‌رود و بسیاری از کارگران توان تهیه دارو را از دست می‌دهند. بسیاری از خانواده‌ها درمان را رها می‌کنند چون توان مراجعه به پزشک یا پرداخت هزینه دارو و آزمایش را ندارند.

وی می‌گوید: کمبود تخت بیمارستانی، کمبود درمانگاه و نبود تجهیزات پزشکی در استان واقعیتی تلخ است. با این جمعیت گسترده بیمه‌شده، امکانات موجود هیچ تناسبی با نیاز مردم ندارد و ادامه این وضعیت ممکن نیست.

بررسی وضعیت درمان کارگران و بازنشستگان در آذربایجان غربی نشان می‌دهد کمبود مراکز ملکی، اجرا نشدن قانون الزام، افزایش هزینه‌های درمان، بلاتکلیفی بیمه تکمیلی و ازدحام مراکز موجود، مجموعه‌ای از مشکلات را شکل داده که مستقیماً معیشت و سلامت جامعه کارگری را تهدید می‌کند.

با توجه به سهم درمان در حق بیمه کارگران و تکالیف قانونی سازمان تأمین اجتماعی، انتظار می‌رود مسئولان ملی و استانی فوراً برای جبران کمبودها، تقویت زیرساخت‌های درمانی و بازگرداندن حق قانونی کارگران یعنی برخورداری از درمان رایگان و در شأن اقدام کنند. ادامه این روند نه‌تنها نارضایتی گسترده ایجاد می‌کند، بلکه سلامت نیروی کار کشور را با خطر مواجه می‌سازد.

انتهای پیام/