لعیا نورانی زنوز/ فرش دستباف آذربایجان‌غربی با وجود برخورداری از پیشینه‌ای غنی، کیفیتی کم‌نظیر و سهم قابل‌توجه در تولید ملی، سال‌هاست میان ظرفیت‌های بالقوه و واقعیت‌های میدانی گرفتار مانده است.

از یک‌سو، هزاران بافنده و استادکار در این استان چرخه تولید یکی از فاخرترین هنرـصنعت‌های کشور را زنده نگه داشته‌اند و از سوی دیگر، چالش‌هایی همچون قطع بیمه تأمین اجتماعی، دشواری‌های صادرات، کمبود مواد اولیه باکیفیت و مهاجرت نیروی ماهر، آینده این حوزه را با ابهام مواجه کرده است.

در چنین شرایطی، صدور مجوز شناسنامه‌دار کردن فرش دستباف، رونمایی از اطلس فرش استان و طرح‌هایی مانند ایجاد خانه فرش و شهرک تخصصی صنایع‌دستی، بیش از آنکه اقداماتی تشریفاتی باشند، تلاشی برای پاسخ به مطالبات انباشته این صنف پرتلاش به شمار می‌روند.

حال باید دید این برنامه‌ها تا چه اندازه می‌توانند شکاف میان ظرفیت‌های ارزشمند فرش آذربایجان‌غربی و جایگاه واقعی آن در بازارهای ملی و جهانی را پر کرده و این میراث ماندگار را از حاشیه‌نشینی به متن اقتصاد استان بازگردانند.

رئیس اداره فرش اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی گفت: مجوز کارگزاری صدور شناسنامه فرش دستبافت در استان صادر شده است که این اقدام ضمن رسمیت‌بخشی، به برند فرش منطقه وجهه‌ای حرفه‌ای و بین‌المللی می‌بخشد.

جواد وقاری در گفتگوی اختصاصی برندسازی و شناساندن فرش اصیل منطقه را از برنامه‌های اولویت‌دار عنوان و اظهار کرد: آذربایجان‌غربی از نظر کیفیت بافت در ردیف استان‌های برتر کشور قرار دارد که برای ارتقای جایگاه فرش منطقه، ایجاد خانه فرش استان را در دستور کار داریم.

وی با اشاره به اینکه به‌تازگی از اطلس فرش آذربایجان‌غربی رونمایی کرده‌ایم، افزود: این اطلس که اطلاعات آن به‌صورت الکترونیکی و کتابچه و در دو زبان تهیه می‌شود، نقش مهمی در معرفی و برندسازی فرش استان دارد. نسخه‌هایی از این مجموعه به سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها ارسال می‌شود تا گردشگران داخلی و خارجی بیش از پیش با هنر فاخر فرشبافی منطقه آشنا شوند.

رئیس مرکز فرش اداره کل صمت استان، صادرات را یکی از چالش‌های اصلی حوزه فرش عنوان و تصریح کرد: با فعال‌سازی گمرک تخصصی فرش، امیدواریم مسیر صادرات تسهیل شود.

وی با بیان اینکه امروز بیش از ۷۲ هزار بافنده در استان فعالیت دارند، خاطرنشان کرد: حدود ۱۵ هزار نفر بیمه روستایی و 10 هزار و 34 نفر بیمه تأمین اجتماعی دارند که بیمه تأمین اجتماعی از سال ۹۳ قطع شده و این مسئله نه تنها در استان ما، بلکه یک چالش کشوری است که طی رایزنی‌های انجام گرفته با نمایندگان مجلس و مسوولان مرکز ملی فرش امیدواریم این مشکل حل شود کمااینکه با پیگیری‌های انجام‌شده، بیمه روستایی و عشایری را جایگزین کرده‌ایم و تا حدی مؤثر بوده است ولی لازم است که افراد بیشتری تحت‌پوشش قرار گیرند.

وقاری معضل مهاجرت فعالان این حوزه را نیز متذکر شد و افزود: اگر مشکل بیمه بافندگان حل شود، بخشی از مهاجرت استادکاران نیز کاهش پیدا می‌کند.

رئیس اداره فرش اداره کل صمت استان، کمبود مواد اولیه باکیفیت را از دیگر مشکلات حوزه فرش دانست و گفت: متأسفانه مواد اولیه دست‌چندم به دست بافندگان می‌رسد، اما چند سرمایه‌گذار برای تولید نخ و پشم در استان اعلام آمادگی کرده‌اند و این می‌تواند تحول‌آفرین باشد.

این مسئول وجود رایزن فرهنگی در کشورهای مختلف به ویژه همسایه را یکی از مطالبات این صنف پرتلاش عنوان کرد و ادامه داد: با کمک متخصصین فرش می‌توان به بازار این هنرصنعت کمک شایان توجهی کرد.

وی اضافه کرد: فرش افشار تکاب و طرح ریزماهی خوی، نه‌تنها میراث ارزشمند استان، بلکه گنجینه‌هایی هستند که اصالت‌شان در طول تاریخ حفظ شده و امروز در سطح جهان با نام آذربایجان‌غربی شناخته می‌شوند.

رئیس اداره فرش اداره کل صمت استان با اشاره به اینکه هنر دست مردم این خطه ظرفیت جهانی‌شدن را دارد، افزود: استان پتانسیل ارزشمندی در حوزه فرش دارد که در این راستا مطالعات برای ثبت ملی و جهانی سایر طرح‌ها آغاز شده است.

وقاری خاطرنشان کرد: ثبت ملی یک عنوان تشریفاتی نیست؛ بلکه گامی مهم برای حفظ و احیای هنر فرشبافی، جذب سرمایه‌گذار، افزایش فروش و ورود به بازارهای جهانی است.

وی با بیان اینکه سالانه بیش از 290 هزار متر مربع فرش دستباف در مناطق مختلف استان توسط واحدهای تولیدی و بافندگان تولید می‌شود، تاکید کرد: با تکیه بر این ظرفیت عظیم و برنامه‌هایی که شروع کرده‌ایم، هدف ما این است که فرش آذربایجان‌غربی به‌عنوان یک برند معتبر ملی و جهانی بدرخشد.

گفتنی است، در جلسه تخصصی فرش استان، استاندار آذربایجان‌غربی مأموریت طراحی و ایجاد شهرک صنعتی تخصصی صنایع‌دستی و فرش را برای نخستین‌بار در کشور به اتاق بازرگانی ارومیه واگذار کرده است.

این شهرک شامل خانه هنرمندان، نمایشگاه دائمی، کارگاه‌های آموزشی، مراکز طراحی و نوآوری و زیرساخت‌های حمایت از صادرات خواهد بود.

آذربایجان‌غربی اکنون ۱۰ درصد تولید ملی را به خود اختصاص می‌دهد و رتبه ششم کشور را دارد. همچنین ۲۲ تعاونی شهری فعال با بیش از دو هزار عضو و تعاونی‌های روستایی با ۱۱ هزار عضو، نقش مهمی در این چرخه ایفا می‌کنند.

انتهای پیام/