سیدحسن موسوی/ يکي از سرمايه‌هاي هر کشور نخبگان آن کشور هستند. چراکه بهره‌وريي که نخبگان براي هر جامعه به تناسب تخصص‌شان دارند، بسيار مهم و ارزشمند است. به همين دليل کشورهايي که نظام هوشمندي در مديريت‌شان دارند، چند کار انجام مي‌دهند: نخست) شناسايي نخبگان، دوم) پرورش نخبگان و سوم) نگاهداشت نخبگان. اگر تاملي بر بعضي کشورهاي مهاجرپذير بکنيم، عمدتا کساني را مي‌پذيرند که يک ويژگي يا تخصص در حوزه کاري خودشان داشته باشند و بعد از آنها بهره‌برداري مي‌کنند. ما هم در کشور مدت زيادي است که از فرار مغزها صحبت مي‌کنيم. هرچند در مقطعي مي‌گفتند که اينها فرار نيست بلکه مهاجرت است اما مهم اين است که رفتند و کشورهايي هوشمندانه فضا را براي حضور نخبگان از کشورهاي ديگر مساعد مي‌کنند چراکه اينها انديشه‌هايي دارند که آن انديشه‌ها مي‌تواند براي توسعه آن کشور مهم و قابل استفاده باشد.

هرازچندگاهي مي‌شنويم که يک ايراني در کشور ديگري عضو سازماني است و اختراعي به ثبت رسانده است. امثال مرحومه مريم ميرزاخاني‌ها که رفتند و برنگشتند. در چند وقت اخير باز موضوع مهاجرت نخبگان و متخصصان داغ‌تر شده است. طبيعي است وقتي در هر جامعه‌اي نخبگان احساس کنند که شرايط براي آنها مطلوب نيست و عرصه بر آنها سخت شده است و احساس کنند که در چرخه سياستگذاري نمي‌توانند ايفاي نقش کنند، احساس کنند براي اينکه انديشه‌هايشان را مطرح کنند محدوديت‌هايي ايجاد مي‌شود يا گوشه‌گير مي‌شوند و دست از فعاليت مي‌کشند و يا منزوي مي‌شوند که خود اين يعني محروم کردن جامعه از انديشه و توان و ظرفيت نخبگان يا راه مهاجرت را انتخاب مي‌کنند. چراکه کشورهاي مهاجرپذير براي نخبگان فرصت‌هايي را ايجاد مي‌کنند تا بتوانند از توانايي، ظرفيت و ايده‌هايشان براي توسعه و پيشرفت کشورشان بهره‌برداري بکنند. بدون اينکه براي پرورش اينها هزينه‌اي کرده باشند. لقمه آماده را از آن کشور مي‌گيرند و مورد بهره‌برداري قرار مي‌دهند.

حفظ نخبگان بايد براي حاکميت يکي از سياست‌ها و استراتژي‌هاي مهم محسوب شود. چراکه حل مشکلات، توسعه، پيشرفت و آباداني بدون حضور نخبگان در عرصه‌هاي مختلف سياستگذاري و اجرا و پژوهش و آموزش ميسر نخواهد شد. به همين دليل بايد از مهاجرت نخبگان به کشورهاي ديگر نگران باشيم و فکر نکنيم که با رفتن آنها خدشه يا لطمه‌اي به کشور وارد نمي‌شود.

هيچ کشوري بدون مديران نخبه و ايده‌پردازان در حوزه‌هاي مختلف نمي‌تواند مشکلات خودش را حل بکند. نخبه، نخبه است و فارغ از گرايش‌ها و خط‌ کشي‌هاي سياسي که داريم، ايده‌هاي نخبگان با هر گرايش سياسي مي‌تواند براي آينده هر کشوري و حل مشکلات امروز يک فرصت و يک گنج باشد. لذا نخبگان را با برچسب‌هاي خودي و غيرسياسي، چپ و راست، دلسرد نکنيم. در دنياي پيچيده کنوني زور بازو حلال مشکلات نخواهد بود چون جنگ تن به تن نيست.

در دنياي کنوني، کشورهايي که دانش بيشتري دارند، توليد دانش بيشتري دارند، داده‌هاي بيشتري دارند و تحليلگران قوي در هر حوزه دارند، آينده بهتري را براي کشورشان ترسيم مي‌کنند و کشور ما هم از اين قاعده مستثني نيست.

نخبگان قدرت ايجاد تعادل و توازن در هر جامعه‌اي را دارند. آنهم به دليل قدرتي که دارند، تحليل درستي که مي‌توانند داشته باشند و نمي‌گذارند حضورشان مانع ايجاد بحران در هر جامعه‌اي شود. حضور آنان کمک مي‌کند که تصميمات آگاهانه‌تر، هوشمندانه‌تر و کارآمدتر و کاربردي‌تر گرفته شود. چون توان برنامه‌ريزي و تحليلشان بيشتر از بقيه است و پيچيدگي‌ها را بيشتر مي‌بيينند و به همين دليل راه‌حل‌هاي مختلفي را براي خروج از بحران يا شرايط مطلوب در هر جامعه‌اي مي‌شناسند و مي‌توانند خلق کنند و به همين دليل مي‌توانند تعادل و توازن را در جامعه ايجاد کنند.

مطالبه‌گري نخبگان و پرسشگري‌شان نيز فرصتي براي جامعه براي شناسايي نقاط ضعف محسوب مي‌شود. از هر طرف که نگاه کنيم، نخبگان فرصت هستند نه تهديد.

انتهای پیام/